از قدیم الایام، محصلان و فارغ التحصیلان بسیاری بوده اند که پس از طی مدارج علمی ابتدایی در کشور و شهر خود، برای ادامه تحصیل به فرنگ (کشورهای اروپایی) و به خصوص فرانسه مهاجرت می‌نمودند. این افراد غالبا دانشجویان رشته‌های پزشکی بودند، که پس از اتمام دوره دبیرستان‌شان به قصد تحصیل در فرانسه به پاریس می‌رفتند.

علت این مهاجرت‌ها آن بود که از قدیم در فرانسه دانشگاه‌های معتبر و سطح بالایی برای ادامه تحصیل و کسب دانش و تخصص حرفه‌ای وجود داشته است. همچنین محصلین در فرانسه شانس یادگیری زبان فرانسوی را نیز داشتند. زبان فرانسوی به خاطر گستردگی مستعمرات این کشور در سراسر جهان، از قدیم رواج خوبی در دنیا یافته بود. به همین دلیل اگر کسی می‌خواست تا تحصیلات تکمیلی خود را در بالاترین سطح ممکن انجام دهد، مطمئنا فرانسه یکی از گزینه‌های خوب برای او به شمار می‌رفت.

تحصیل در فرانسه

امروزه نیز فرانسه جزو یکی از ۱۰ کشور برتر جهان در زمینه جذب دانشجویان بین المللی به حساب می‌آید. دانشجویان بسیاری در سراسر دنیا هستند که دوست دارند در دانشگاه‌های تراز اول فرانسه در رشته‌های گوناگون ادامه تحصیل دهند.

این علاقه به تحصیل در فرانسه، نه تنها به خاطر سطح علمی بالای دانشگاه‌های فرانسه ست، بلکه امتیازاتی مانند امکان تحصیل در فرانسه به صورت نیمه رایگان، هزینه نه چندان بالای تحصیل و زندگی در فرانسه، حمایت مالی خوب دولت از نظام آموزشی یکپارچه و مدرن این کشور، امکان کار در حین تحصیل (در مقاطع مختلف تحصیلی)، امکان زندگی در یک کشور متمدن اروپایی، بیمه درمانی مناسب برای دانشجویان، حق داشتن همراه (همسر و فرزندان و با والدین برای نوجوانان) در حین تحصیل، بسترهای مناسب برای کار پس از فارغ التحصیلی و امکان اخذ اقامت دائم پس از هفت سال کار تمام وقت، همگی این اشتیاق را برای فرد چند برابر خواهند نمود.

در حال حاضر افراد و دانشجویانی که می‌خواهند در رشته‌های پزشکی، تجارت بین الملل، حقوق، هنر، مد  و فشن ادامه تحصیل دهند، سعی می‌کنند تا وارد دانشگاه‌های تراز اول فرانسه شوند. دلیل این اشتیاق نیز سرآمد بودن علمی و عملی این کشور در این رشته‌ها می‌باشد. اگر شما نیز به دنبال مقصد مناسبی برای ادامه تحصیل‌تان در مقاطع بالاتر هستید و می‌خواهید آینده علمی مناسبی را برای خود رقم بزنید، تحصیل در فرانسه را به عنوان یکی از برترین انتخاب‌های‌تان توصیه می‌کنیم.

فرانسه چگونه کشوری است؟

فرانسه یکی از مشهورترین کشورهای دنیا است. در مجامع سیاسی دنیا این کشور را با عنوان رسمی جمهوری فرانسه (به فرانسوی: République française) به رسمیت می‌شناسند. کشور فرانسه از لحاظ وسعت سومین کشور بزرگ قاره اروپا و بزرگ‌ترین کشور اروپای غربی (اتحادیه اروپا) محسوب می‌شود که مناطق و قلمروهای زیادی در دریای مدیترانه و نیز اقیانوس اطلس به آن تعلق دارد.

این کشور با جمعیت بیش از شصت و پنج میلیون نفری خود، پس از آلمان، دومین کشور پرجمعیت اروپایی، و نیز بیست و دومین کشور پرجمعیت جهان به حساب می‌آید. بیش از ۸۱ درصد مردم فرانسه در مناطق شهری زندگی می‌کنند. میانگین سنی فرانسوی‌ها ۴۲/۳ سال است. همچنین امید به زندگی در مردان فرانسوی ۸۰/۳ و در زنان این کشور ۸۵/۸ سال برآورد شده است. این کشور در علوم و صنایع بزرگی مانند صنایع فلزکاری، ماشین‌آلات، شیمیایی، وسایل نقلیه، مواد خوراکی و نوشیدنی، منسوجات و البسه، مد و فشن، هواپیماسازی، کشتی‌سازی، صنایع پتروشیمی، صنایع الکتریکی، اتمی و نظامی در جهان سرآمد می‌باشد.

دانستن زبان فرانسوی چه حسنی دارد؟

زبان ملی و اول کشور فرانسه، زبان فرانسوی است. بیش از ۱۳۶ میلیون نفر در سراسر جهان از این زبان به‌ عنوان زبان نخست استفاده می‌کنند. همچنین در حدود ۱۹۰ میلیون نفر از مردم دیگر کشورها (مانند  آفریقای فرانسوی‌ زبان، کانادا و ...)، زبان فرانسوی را به عنوان زبان دوم صحبت می‌کنند، و ۲۰۰ میلیون نفر دیگر هم آن را به عنوان یک زبان دوم اکتسابی به کار می‌برند. به نوعی می‌توان گفت متکلمین به زبان فرانسوی در ۵۷ کشور دنیا حضور دارند، اما زبان فرانسوی، زبان رسمی ۲۹ کشور است. در کل زبان فرانسوی یکی از شش زبان رسمی سازمان ملل متحد، یکی از دو زبان کاری این سازمان (همراه با انگلیسی) و زبان کاری یا رسمی سازمان‌های متعدد بین‌المللی یا محلی از جمله اتحادیه اروپا است.

هر فرد برای تحصیل در فرانسه باید زبان فرانسوی را فرا بگیرد و در امتحانات تعیین سطح آن شرکت کند. برای اخذ ویزا و همچنین پذیرش در دانشگاه داشتن مدرک زبان فرانسوی TCF یا DELF و یا دانستن زبان فرانسه تا سطح B2 (به همراه مدرک) الزامی می‌باشد. غالبا امتحانات مربوط به مدارک زبان فرانسوی در بخش فرهنگی سفارت فرانسه در روز و تاریخ اعلام شده از سوی سفارت برگزار می‌گردد. امتحان TCF دو سال اعتبار خواهد داشت که بعد از این مدت اعتبار آن از بین خواهد رفت. اما اعتبار امتحان DELF پایان نخواهد یافت.

پایتخت فرانسه چه ویژگی‌هایی دارد؟

پایتخت رویایی فرانسه، شهر بسیار زیبای پاریس است. پاریس یکی از شهرهای به نام و پیشروی جهان در زمینه‌های گردشگری، اقتصادی، فرهنگی، هنری، سیاسی، تحصیلی، تفریحی، مد و فشن است. دفتر مرکزی ۳۶ شرکت از ۵۰۰ شرکت برتر دنیا در شهر پاریس قرار گرفته است.

از نظر تعداد شرکت‌های بزرگ در شهر، پاریس پس از توکیو رتبه دوم در جهان را دارا است. در حقیقت این شهر بزرگ‌ترین شهر اقتصادی اروپا و پنجمین شهر اقتصادی جهان از نظر سطح تولید ناخالص داخلی به حساب می‌آید. پاریسی‌ها با دارا بودن ۴۲٬۷۰۰ دلار تولید ناخالص سرانه، در حقیقت رتبه اول در قاره اروپا را از نظر اقتصادی به خود اختصاص داده اند.

وجود مراکز تفریحی بی‌نظیری مانند عمارت‌ها و بناهای مشهور و دیدنی، باغ‌ها ٫ پارک‌ها و فضاهای‌ سبز دیدنی، گورستان‌های تاریخی و مشهور جهان مانند  گورستان پرلاشز (که آرامگاه بسیاری از مردان و زنان بزرگ جهان نظیر بالزاک، کلود برنارد، صادق هدایت، ادیت پیاف، غلامحسین ساعدی، اسکار وایلد، امیل زولا، مولیر و فردریک شوپن می‌باشد)، مراکز اپرا، تئاتر و موسیقی، بناها و موزه‌های مشهور (مانند موزه لوور، کلیسای نوتردام، کلیسای سکره کر، برج ایفل و …) این شهر را به یکی از خاطره انگیزترین و زیباترین شهرهای جهان مبدل کرده است. پاریس از دیرباز یکی از مقاصد گردشگری بزرگ دنیا به شمار رفته است.

سیستم تحصیلی فرانسه به چه شکلی طراحی شده است؟

نظام آموزشي فرانسه از سال ١٨٣٣ فعاليت رسمي خود را آغاز كرده و نزديك به دو قرن است كه فرانسوی‌ها سيستم آموزشي خود را رشد می‌دهند. امروزه نیز دولت فرانسه به سیستم آموزشی خود بسیار اهمیت داده و سالانه حدود ۲۵ درصد از بودجه کشور را مختص به بخش آموزش در مدارس و دانشگاه‌ها کرده است. این موضوع نشان دهنده اهمیت بالای آموزش در این کشور می‌باشد و در نتیجه این حمایت‌های مالی است که فرانسه توانسته است جزو ۱۰ کشور برتر جهان در زمینه جذب دانشجویان بین المللی قرار گیرد.

سیستم مدیریت مدارس فرانسه به صورت دولتی و خصوصی است. از لحاظ امكانات و تجهيزات آموزشي، مدارس دولتي نیز به خوبی مدارس خصوصی بوده و خدمات آموزشي با کیفیتی به دانش آموزان ارائه می‌دهند. سیستم آموزش دولتی در تمام فرانسه برای شهروندان فرانسوی و سایر افرادی که اقامت بلند مدت کشور فرانسه را دارند رایگان است، گرچه والدین باید هزینه لوازم التحریر و سرویس رفت و آمد به مدرسه را بپردازند.

تمامی دروس در مدارس دولتی، در مقاطع ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان و بسیاری از دانشگاه‌ها به زبان فرانسوی ارائه شده و افراد خارجی برای ورود به هر یک از این مقاطع ملزم به ارائه مدرک زبان فرانسه هستند. در مدارس خصوصی (ecoles prives) دانش آموزان می‌توانند به زبان انگلیسی هم تحصیل نمایند. اما هزینه و شهریه مدارس خصوصی در این کشور، رقم قابل توجهی است. از این‌رو بیشتر مردم فرانسه مایل هستند که فرزندان‌شان در مدارس دولتی به تحصیل بپردازند.

مقاطع آموزشی در مدارس و نحوه کنکور ورود به دانشگاه در فرانسه چگونه است؟

در فرانسه آموزش کودکان به طور اختیاری و رایگان از سه تا پنج سالگی شروع می‌شود و این دوره را دوره آمادگی می‌نامند. از سن هفت سالگی تحصیل کودکان در مقطع دبستان (école) اجباری می‌باشد. دوره ابتدایی ۵ سال بوده و از ۶ سالگی تا ۱۱ سالگی فرد ادامه دارد. پس از اتمام دوره ابتدایی، فرد (از سن ۱۲ سالگی تا ۱۵ سالگی) وارد دوره چهارساله راهنمایی (collège) می‌شود.

در مقطع ابتدايي هيچگونه آزمون و نمره‌ای وجود ندارد. فقط دو آزمون اجباري و عمومي در طول اين سال‌ها به منظور شناخت ضعف‌ها و سنجش دانش‌آموزان، برگزار می‌شود تا براساس آن برای آینده تحصیلی نوجوان، برنامه‌‌ريزی شود و آموزش‌های تكميلی صورت گيرد. در این آزمون، دانش آموزان از نظر دانش زبان فرانسه، ریاضی، تاریخ و جغرافیا آزموده می‌شوند، و باید در طول سال دوره B2i (مهارت‌های کامپیوتری/اینترنتی ) خود را گذرانده باشند و به سطح A2 در یک زبان خارجی رسیده باشد.

پس از پایان دوره راهنمایی، فرد موظف به گذراندن دوره ۳ ساله دبیرستان (lycée) و اخذ مدرک دیپلم است. البته برای تعيين رشته دانش آموزان در دوره دبیرستان، در پايان دوره راهنمايي يك آزمون ملی و سراسری در كل كشور برگزار می‌شود. براساس نتایج این آزمون و علاقه دانش آموز، فرد می‌تواند در یکی از سه شاخه عمومي، فني و حرفه‌ای، و ادبی و اقتصادی ادامه تحصیل دهد.

فردی که در شاخه فنی و حرفه‌ای مشغول به تحصیل می‌شود، ديگر وارد بازار كار شده و نیازی به دانشگاه نخواهند داشت. اما فارغ التحصیلان دو شاخه ديگر مي‌توانند در دانشگاه‌ها ادامه تحصيل دهند. البته برای ورود به دانشگاه، فرانسوی‌ها ملزم به آمادگی برای غول کنکور نیستند و تنها ملاک پذیرش فرد در دانشگاه بر اساس نمرات ديپلم فرد است. معمولا حدود ۶۴ درصد دانش آموزان فرانسوی، با گذراندن امتحانات baccalauréat (le bac) یا دوره‌های حرفه‌ای baccalauréat (le bac prof) دوره متوسطه خود را تمام می‌کنند.

دانشجوی خارجی چه مدارکی را برای پذیرفته شدن در دانشگاه‌های فرانسه نیاز دارد؟

ترجمه آخرین مدرک معتبر تحصیلی، داشتن یک رزومه (CV) قوی به همراه مدارک معتبر برای تایید رزومه، مدرک زبان فرانسه TCF, DELF, DALF، انگیزه نامه، معرفی نامه معتبر از اساتید به نامی که فرد را در دوران تحصیلی‌اش به خوبی می‌شناختند، داشتن یک طرح یا پروژه در رشته تحصیلی مورد نظرش، به فرد در دریافت پذیرش و رسیدن به هدف‌ش کمک خواهد نمود.

البته برای اخذ ویزا سفارت نیز از فرد مدارکی مانند کپی و اصل شناسنامه، کپی و اصل گذرنامه، آخرین مدرک تحصیلی به همراه ریز نمرات و ترجمه آن، معرفی یک حساب بانکی جهت اثبات پشتوانه مالی جهت اخذ ویزای تحصیلی فرانسه (یا نامه تمکن مالی) را مطالبه خواهد نمود.

چه رشته‌های تحصیلی‌ای در فرانسه بیشترین طرفدار را دارند؟

همانطور که اشاره شد، دانشگاه‌های فرانسه جزو برترین دانشگاه‌های دنیا بوده و عده زیادی هستند که قصد تحصیل در فرانسه را دارند. به طور کلی رشته‌های حقوق (با زیر شاخه‌های مدیریت عمومی، جرم شناسی، حقوق و ...)، پزشکی (با زیر شاخه‌های پزشکی عمومی، دامپزشکی، دندانپزشکی و بیومدیکال)، روانپزشکی (در رشته‌های روانشناسی بالینی، گفتار درمانی، روانشناسی اجتماعی و… )، داروسازی، تجارت بین الملل، MBA، فلسفه و ادبیات (با زیر شاخه‌های فلسفه، زبان شناسی، مدیریت فرهنگی، زبان و ادبیات فرانسه، اخلاق و… )، هنر، معماری، رشته‌های علوم پایه (مانند فیزیک ، آمار، علوم کشاورزی، شیمی، زمین شناسی و…)، علوم کاربردی (مانند مهندسی معدن، معماری، مهندسی هوافضا، مهندسی شیمی، مهندسی ساختمان و …)، علوم اداری (علوم اقتصادی، مهندسی اداری و...) و همچنین رشته اختصاصی مد و فشن جزو گرایشات دانشگاهی پرطرفدار در دانشگاه‌های فرانسه به شمار می‌روند.

شرایط تحصیل در فرانسه در مقطع تحصیلی کارشناسی به چه صورت می‌باشد؟

پس از پایان دوران دبیرستان، فرد مجاز به شرکت در دوره کارشناسی خواهد بود. متناسب با رشته و مدت تحصیل پس از دوره دبیرستان، فرد موفق به اخذ یکی از مدارک زیر خواهد شد.

• دیپلم تحصیلات عمومی دانشگاهی یا مدرک Diplome d’Etude Universitaire Général) DEUG)
• گواهینامه تکنسین عالی یا Brevet de Technicien Supérieur) BTS)
• دیپلم موسسه‌های فناوری دانشگاهی یا مدرک Diplome Universitaire de Technologie) DUT)
• دیپلم تحصیلات دانشگاهی علمی و فنی یا Diplôme d’Etudes Universitaires Scientifiques et Techniques) DEUST)
• مدرک لیسانس یا Licence Professionelle که مدرک دوره ۳ ساله (۱۸۰ واحدی) است.
• مدرک Maitrise که در حقیقت مدرکی است که یک‌ سال‌ تحصیلی بعد از مدرک Licence، یا چهار سال بعد از دیپلم دبیرستان ارائه می‌شود.
• مدرک Maitrise de Science et de Gestion) MSG) و Maitrise de Science et Technique) MST) که شامل حداقل چهار سال تحصیل بعد از دیپلم، (که میتواند ۲ سال تحصیل بعد از مدرک DEUG و یا دوره‌های با زمان مشابه و یا یک سال تحصیل بعد از Licence باشد) می‌گردد.

در مجموع، دانشجویان و متقاضیان تحصیل در فرانسه که قصد ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی را دارند، متناسب با رشته و مدرک تحصیلی خود (که در بالا ذکر شده) می‌بایست تعداد ۱۸۰ تا ۲۴۰ واحد درسی را طی ۳ یا ۴ سال در ۶ الی ۸ ترم به پایان برسانند. البته در برخی از کالج‌های این کشور دوره‌های کوتاه مدت و دو ساله تخصصی نیز برگزار می‌شود.

مهمترین نکته برای پذیرش دانشجویان خارجی در مقطع کارشناسی، تسلط ایشان به زبان فرانسه و ارائه مدرکی دال بر تسلط زبان فرانسوی می‌باشد. نمره مورد نظر زبان برای اخذ پذیرش، سطح B2 زبان فرانسوی است. به علاوه داوطلب ممکن است مجبور به شرکت در آزمون ورودی دانشگاه مورد نظر نیز باشد. البته در موسسات خصوصی و انگلیسی زبان، دانشجو موظف به ارائه مدرک آیلتس ۶ به دانشگاه خواهد بود. فارغ التحصیلی در دوره دبیرستان، داشتن مدرک زبان، حداکثر سن ۲۵ سال، حداقل معدل دوره دبیرستان با نمره ۱۵ هم از شروط ابتدایی پذیرش در دانشگاه‌های فرانسه به شمار می‌روند. برای اخذ مدرک زبان فرانسوی داوطلب می‌تواند به یکی از مراکز بخش فرهنگی سفارت فرانسه، مرکز آموزش‌های آزاد دانشگاه تهران، و یا کانون زبان ایران مراجعه نمایند.

شروع ترم دوره‌های کارشناسی

معمولا شروع ترم دوره‌های کارشناسی از شهریور ماه بوده و برای اخذ پذیرش فرد می‌بایست از بهمن ماه اقدام نماید. شهریه دوره کارشناسی برای دانشجویانی که قصد تحصیل به زبان فرانسوی را در دانشگاه‌های دولتی دارند مبلغ ۲۷۷۰ یورو در سال می‌باشد. شهریه دانشگاه‌ها و مراکز خصوصی انگلیسی زبان بین ۳ تا ۸ هزار یورو در سال خواهد بود. در طول دوره تحصیل دانشجو موظف به پرداخت  ۲۰۳ یورو (در سال) به عنوان حق بیمه درمانی خود می‌باشد، که در ازای آن می‌تواند از خدمات درمانی رایگان در کشور فرانسه استفاده نماید.

دانشجویان مقطع کارشناسی می‌توانند با توجه به امکانات دانشگاه خود از خوابگاه استفاده نمایند. هر فرد در دوره کارشناسی مجاز به کار پاره وقت تا ۴۰ ساعت در ماه (۱۰ساعت در هفته) می‌باشد که با این میزان ساعت فرد حداقل مبلغی معادل ۴۰۰ یورو در ماه درآمد خواهد داشت. البته این مبلغ به هیچ عنوان کفاف مخارج ماهیانه یک نفر را نخواهد داد. معمولا کارهایی مانند کار در کتابخانه، رستوران، مغازه‌های مد و آرایش، و شرکت‌های خصوصی برای دانشجویان فرصت مناسبی به حساب می‌آیند.

آیا برای افرادی که مدرک فرانسه ندارند، دوره زبان فرانسوی در دانشگاه‌های فرانسه وجود دارد؟

یادگیری زبان فرانسوی در کشور فرانسه نیز امکان پذیر می‌باشد. معمولا دوره‌های زبان در اغلب دانشگاه‌ها به داوطلبین ارائه شده و زبان‌آموزان می‌توانند به واسطه آن ویزا (ویزا تحصیل در دوره زبان) دریافت نمایند.

شرایط تحصیل در فرانسه در مقطع کارشناسی ارشد (فوق لیسانس) چگونه است؟

شخصی که قصد ادامه تحصیل در فرانسه را در مقطع کارشناسی ارشد دارد، باید مدرک کارشناسی خود را با حداقل معدل ۱۴ به پایان رسانده و مدرک تسلط بر زبان فرانسه یا انگلیسی (متناسب با رشته و دانشگاه مورد نظر) را اخذ نموده باشد. دانشجو در دوره کارشناسی ارشد ملزم به گذراندن ۱۲۰ واحد درسی در طول ۱ تا ۲ سال است. دوره‌های تحصیلی کارشناسی ارشد می‌توانند از یکی از دو الگوی زیر تبعیت کند:

• دوره درس و پژوهش + به انضمام پایان نامه
• دوره درس و کار حرفه‌ای + به علاوه پایان نامه

دانشجویان دوره ارشد مجاز هستند در ماه تا ۸۰ ساعت کار پاره وقت داشته باشند، و تا ۶۴۰ یورو در ماه درآمد کسب نمایند. البته پیدا کردن کار دانشجویی با توجه به میزان تسلط شخص به زبان فرانسوی، تجربه کافی، ویژگی‌های شخصیتی و… متفاوت می‌باشد. در فرانسه دانشجویان بعد از اتمام تحصیلات خود می‌توانند به کار تمام وقت مشغول شده و  ویزای تحصیلی خود را به ویزای کاری و سپس اقامت تبدیل کنند.

هزینه دوره ارشد در دانشگاه‌های فرانسوی زبان و دولتی تا ۳۷۷۰ یورو در سال به انضمام ۲۰۳ یورو برای هزینه بیمه درمانی فرد خواهد بود. البته امکان اخذ بورسیه در شرایط خاص برای دوره ارشد نیز وجود دارد. میزان بورسیه بستگی به شرایط آن می‌تواند متفاوت باشد. شروع دوره‌های ارشد نیز از شهریور ماه و زمان ثبت نام برای پذیرش در بهمن ماه است.

چه مدارکی معادل مدرک کارشناسی ارشد خواهند بود؟

در کل همانطور که بیان شد، دوره کارشناسی ارشد، به دوره‌ای اطلاق می‌شود که فرد در آن موظف به ارائه پایان نامه بوده و حداقل ۵ تا ۶ سال پس از اخذ مدرک دیپلم دبیرستان، دوره تحصیلی داشته است.

دوره‌های Master (که شامل یک دوره ۲ ساله آموزش و پژوهش می‌باشد)، Diplome Ingenieur (که شامل حداقل یک دوره پنج ساله تحصیلی بعد از دیپلم متوسطه، یا دوره سه سال بعد از DEUg یا دوره آمادگی موسوم به Préparatoire بوده و الزاما به همراه پایان‌ نامه می‌باشد)، دوره Diplme d’Etudes Approfondies) DEA‌) و DESS (که دورهای یک تا یک سال و نیمه بعد از دوره‌ Maîtrise هستند و حتما شامل‌ ۲ مرحله‌ درس‌ و پژوهش‌ بوده و به همراه پایان‌ نامه می‌باشند)، دیپلم‌‌های معماری موسوم به‌DPLG یا DESA (که شامل ۴/۵ تا ۵ سال تحصیل بعد از دیپلم متوسطه به همراه پایان‌ نامه می‌شود) و در نهایت مدرک Magistrat (که نیاز به حداقل ۵ سال تحصیل بعد از دیپلم متوسطه یا هنرستان و به همراه پایان نامه دارد) همگی در سطح مدرک کارشناسی ارشد به شمار می‌آیند.

شرایط تحصیل در فرانسه برای مقطع دکترا چگونه است؟

برای اخذ مدرک Doctorat دانشجو باید پس از اخذ مدرک Master de Recherche، و پس از دوره سه ساله پژوهش (به عبارتی هشت سال تحصیلی بعد از دیپلم دبیرستان) به ارائه یک پایان نامه بپردازد و پس از دفاع از آن دوره دکتری را به پایان رساند. دوره دکتری (PhD)، در فرانسه به عنوان یک شغل به شمار می‌رود و به آن ویزای کاری تعلق می‌گیرد.

دانشجوی دکتری علاوه بر دریافت حقوق ماهیانه، موظف به پرداخت مالیات و حق بیمه است. معمولا دوره دکتری بین ۳ تا ۵ سال زمان نیاز دارد و فقط شامل پژوهش و کارهای تحقیقاتی می‌باشد. برخلاف مقاطع دیگر تحصیلی در فرانسه، در اغلب دانشگاه‌های این کشور، دوره‌های دکتری به زبان انگلیسی برگزار می‌شوند. البته با توجه به حساسیت‌های دوره‌های دکتری، تعداد کم موقعیت‌های تحصیلی، هزینه بر بودن این دوره برای دانشگاه و تعداد بالای متقاضیان، اخذ پذیرش در این مقطع به سادگی مقاطع قبلی میسر نیست.

داوطلب دوره PhD می‌بایست فارغ التحصیل یکی از دانشگاه‌های خوب در دوره کارشناسی ارشد با معدل و نمره تز بالا بوده، و مدرک زبان انگلیسی (آیلتس بالای 6.5) را اخذ کرده باشد. داشتن مقالات ISI و تجربه خوب در کارهای تحقیقاتی و پژوهشی می‌تواند شانس فرد را برای اخذ پذیرش در دوره دکتری بالا ببرد. طبق قوانین فرانسه، فارغ التحصیلان دوره دکتری، ۶ ماه بعد از اتمام تحصیل‌شان زمان دارند تا بتوانند کار مناسب و تمام وقتی را برای خود در خاک فرانسه بیابند. معمولا نیز این افراد می‌توانند به عنوان محقق در دانشگاه مشغول به کار شده و یا دوره‌های پست داک را بگذرانند.

چطور میتوان در فرانسه دانشجوی رشته پزشکی شد؟

تحصیل در فرانسه در رشته‌های پزشکی برای دانشجویان خارجی به زبان فرانسه میسر می‌باشد. دوره‌های پزشکی شامل سه مرحله (PCEM ، DCEM و پزشکی عمومی یا سایر تخصص‌ها) شده، که در پایان دانشجو موفق به دریافت مدرک دکترای پزشکی می‌شود.

مرحله اول (چرخه اول مطالعات پزشکی PCEM: Premier Cycle d'études Medicales) یک دوره دو ساله برای تمامی دانشجویان پزشکی، داروسازی، آنتولوژی، پرستاری و فیزیوتینوتیک است. ورود به این دوره برای همه آسان است اما سهمیه دانشجویان خارجی برای ورود به مرحله بعد تنها ۸ درصد در هر دوره است.

مرحله دوم، دوره چهار ساله مطالعات پزشکی (DCEM: Deuxième Cycle des Etudes Médicales) است که پس از پایان آن دانشجویان موظف به شرکت در یک آزمون جامع در سطح کشوری برای تعیین رشته تخصصی‌اش می‌باشد. دانشجویان در این دوره از طریق برگزاری امتحانات تئوری، حضور در دوره‌های آموزشی بیمارستان و شرکت در سمینارهای اجباری مورد ارزیابی قرار خواهند گرفت.

مرحله سوم (کارآموزی پزشکی عمومی) شامل دو برنامه تحصیلی پزشک عمومی یا سایر تخصص‌ها است. در پایان این دوره دانشجو می‌تواند موفق به دریافت مدرک Diplôme d’Études Spécialisées یا (DES  مدرک مطالعات تخصصی 'Diplômes d 'udtudes Spécialisées') گردد. طول مدت این دوره در پزشکی عمومی ۳ سال و در تخصص‌های دیگر بین ۴ تا ۵ سال خواهد بود. البته در بسیاری از تخصص‌ها با گذراندن یک دوره ۱۲ تا ۱۸ ماهه، فرد می‌تواند دوره مطالعات تخصصی بیشتر یا Diplôme d’Études Spécialisées Complémentaires را که همراه با یک پایان نامه پزشکی است، سپری نموده و در پایان موفق به اخذ مدرک دانشگاهی دکترای پزشکی (DM) شود.

البته طول دوره‌ها در رشته‌های مختلف پزشکی در فرانسه متفاوت است. برای مثال طول دوره پزشکی عمومی ۹ سال، دامپزشکی ۵ سال، دندانپزشکی و داروسازی ۵ تا ۶ سال و پرستاری و فیزیوتراپی ۳ تا ۴ سال خواهد بود.

دانشگاه‌های برتر فرانسه کدام دانشگاه‌ها هستند؟

همانطور که قبلا هم اشاره داشتیم، تحصیل در فرانسه به دلیل سطح بالای علمی و امکانات خوب تحقیقاتی همیشه هدف بسیاری از نخبگان و دانش پژوهان ممتاز دنیا بوده است. فرانسه بیش از ۳۵۰۰ موسسه آموزش عالی دولتی و خصوصی دارد که شامل دانشگاه‌ها و دانشکده‌ها، موسسات تخصصی و Grandes Écoles می‌شود.

مطابق آخرین رنکینگ برترین دانشگاه‌های جهان (QS)، کشور فرانسه توانسته است ۳۸ دانشگاه ممتاز دنیا را به خود اختصاص دهد. بیشترین تعداد این دانشگاه‌ها متعلق به شهر پاریس با ۹ موسسه علمی برتر می‌باشد. بعد از پاریس، شهرهای مارسی، لیون، گرنوبل و تولوز میزبان بیشترین دانشگاه‌های سطح بالای فرانسه هستند. سه دانشگاه برتر فرانسه شامل دانشگاه PSL پاریس با رتبه ۵۳ جهانی، اکول پلی تکنیک با رتبه ۶۰ جهانی و دانشگاه سوربن با رتبه ۷۷ جهانی هستند، که رتبه اول تا سوم فرانسه را به خود اختصاص داده اند.

در اینجا لیستی از دانشگاه‌های برتر فرانسه با رنکینگ زیر ۱۰۰۰ برای شما مهیا شده است.

• دانشگاه PSL با رتبه ۵۳
• دانشگاه اکول پلی‌تکنیک با رتبه ۶۰
• دانشگاه سوربن با رتبه ۷۷
• دانشگاه سنترال سوپلک با رتبه ۱۳۹
• دانشگاه اکول نرمال سوپریور لیون با رتبه ۱۶۰
• دانشگاه تلکام پاریس‌تک با رتبه ۳۳۴
• دانشگاه ساینس‌پو با رتبه ۲۴۲
• دانشگاه اکول دپونتس پاریس‌تک با رتبه ۲۵۰
• دانشگاه پاریس با رتبه ۲۵۳
• دانشگاه پاریس سود با رتبه ۲۶۲
• دانشگاه پاریس ۱ (پانتئون سوربن) با رتبه ۳۰۵
• دانشگاه اکول نرمال سوپریور کشان با رتبه ۳۱۲
• دانشگاه گرونوبل آلپ با رتبه ۳۵۱
• دانشگاه استراسبورگ با رتبه ۳۸۹
• دانشگاه بوردو با رتبه ۴۵۸
• دانشگاه اکس مارسی با رتبه ۴۹۱
• دانشگاه مونپلیه با رتبه ۴۹۸
• موسسه ملی علوم کاربردی لیون با رتبه ۵۰۱
• دانشگاه پل ساباتیه تولوز۳ با رتبه ۵۱۱
• دانشگاه پاریس۲ (پانتئون- آسا) با رتبه ۵۳۱
• دانشگاه کوت دازرور با رتبه ۶۹۹
• دانشگاه لیون ۱ کلود برنارد با رتبه ۶۵۱
• دانشگاه لیل با رتبه ۷۹۵
• دانشگاه لورین با رتبه ۸۰۰
• دانشگاه نانت با رتبه کمتر از ۱۰۰۰
• دانشگاه پوآتیه با رتبه کمتر از ۱۰۰۰
• دانشگاه رن۱ با رتبه کمتر از ۱۰۰۰
• دانشگاه لیون۲ لومیر با رتبه کمتر از ۱۰۰۰
• دانشگاه پل والری مونتپولیه ۳ با رتبه کمتر از ۱۰۰۰
• دانشگاه تولوز ۱ کپیتال با رتبه کمتر از ۱۰۰۰
• دانشگاه تولوز ۲ میرال با رتبه کمتر از ۱۰۰۰

برای دانشجویان ایرانی‌ای که قصد تحصیل در فرانسه (و یا هر کشور دیگری) را دارند، تایید دانشگاه محل تحصیل توسط وزارت علوم ایران بسیار مهم است.

چرا دانشگاه  PARIS SCIENCES ET LETTRES RESEARCH UNIVERSITY - PSL رتبه اول فرانسه را دارد؟

دانشگاه PSL، با عنوان کامل Université Paris Sciences et Lettres، به معنای دانشگاه علوم و ادبیات پاریس، دانشگاهی است که از ۱۰ عضو شامل مراکز پژوهشی و آموزشی در فرانسه (مانند École Normale Supérieure ،Collège de France ،Paris Observatory ،Chimie ParisTech و ESPCI ParisTech) تشکیل شده است. این دانشگاه توانسته است تاکنون در مجموع ۲۶ جایزه نوبل در رشته‌های فیزیک، شیمی، ادبیات، فیزیولوژی، پزشکی و اقتصاد را بابت تحقیقات ارائه شده از سوی این دانشگاه به خود اختصاص دهد. در حال حاضر ۱۷۰۰۰ دانشجو و ۴۵۰۰ استاد و محقق در این دانشگاه فعال هستند. دانشگاه‌های University of Cambridge، UCL و Peking University، National Taiwan University جزو همکاران نزدیک این دانشگاه به حساب می‌آیند.

دانشگاه École Polytechnique فرانسه چه ویژگی‌های برجسته‌ای دارد؟

دانشگاه اِکول پلی‌تکنیک یا پلی‌تکنیک پاریس معتبرترین و قدیمی‌ترین دانشگاه فنی و مهندسی فرانسه به شمار می‌رود. این دانشگاه یکی از مدارس بزرگ (گراند اِکول) در فرانسه است که در سال ۱۷۹۴ پایه گذاری شده است. ساختمان این دانشگاه تا سال ۱۹۷۶ در محله «لاتین» شهر پاریس قرار داشت و پس از آن به پالزو در فاصله ۳۰ کیلومتری شهر پاریس منتقل شد.

در دانشکده‌های این دانشگاه حدود ۴۶۰۰ دانشجو تحصیل می‌کنند که ۳۰ درصد از این افراد را دانشجویان بین المللی تشکیل داده اند. این دانشگاه متشکل از دانشکده‌های زیست شناسی، شیمی، اقتصاد، علوم اجتماعی و علوم انسانی، علوم کامپیوتر، فرهنگ و زبان، ریاضیات محض، ریاضیات کاربردی، مکانیک، فیزیک، و دانشکده نوآوری و کارآفرینی می‌باشد.

چه ویژگی‌هایی دانشگاه SORBONNE UNIVERSITY را در لیست برترین دانشگاههای دنیا قرار می‌دهد؟

دانشگاه سوربن پاریس یکی از برجسته‌ترین دانشگاه‌های فرانسه است که از به هم پیوستن دانشگاه‌های پاریس سوربن (پاریس ۴) و پی‌یر و ماری کوری (پاریس ۶) که در سال  در سال ۲۰۱۸ به هم پیوستند، بوجود آمده است. این دو دانشگاه که از وارثان دانشگاه تاریخی سوربن هستند (دانشگاهی که در سال ۱۹۷۰ منحل شد). دانشگاه سوربون از سه دانشکده هنر و علوم انسانی، علوم و پزشکی تشکیل شده است.

دانشکده هنر و علوم انسانی سوربون در واقع بزرگ‌ترین دانشکده هنر در فرانسه به شمار می‌آید. این دانشگاه تعدادی کالج در نقاط مختلف پاریس و یک کالج ماهواره‌ای در ابوظبی (پایتخت عمارت) داشته، و علاوه بر آن ۸ مجموعه تحقیقاتی برجسته و عظیم دیگر نیز تحت مدیریت دانشگاه سوربن فرانسه هستند. در این دانشگاه بیش از ۵۵ هزار دانشجو تحصیل می‌کنند، و تعداد ۱۰ هزار نفر از این جمعیت را دانشجویان خارجی‌ای تشکیل داده اند که برای تحصیل در فرانسه به این کشور آمده اند.

برای زندگی و تحصیل در فرانسه چه مقدار پول نیاز است؟

یکی از دغدغه‌های مهم افراد برای ادامه تحصیل و مهاجرت، جنبه مالی و هزینه‌های زندگی در کشور مقصد در طول دوره تحصیل می‌باشد. تحصیل در فرانسه نسبت به بسیاری از کشورهای هم تراز آن به نظر کم هزینه‌تر می‌رسد. البته توجه داشته باشید که هزینه‌های زندگی افراد مختلف متناسب با سبک زندگی فرد متفاوت و متغیر خواهد بود.

فاکتورهای زیادی در میزان مخارج سالیانه فرد در فرانسه موثر هستند که از جمله آنها می‌توان به شهر محل زندگی، نوع محل اقامت فرد، شهریه دانشگاه و لایف استایل شخصی فرد اشاره نمود. گران‌ترین شهر برای زندگی در فرانسه، پاریس است. به طور کلی در خوش‌بینانه‌ترین حالت می‌توان گفت هزینه اقامت در پاریس عددی بین ۱۰۵۰ تا ۱۲۰۰ یورو در ماه، شهر نیس بین ۷۰۰ تا ۹۲۰ یورو در ماه، شهرهای لیون، نانت،بوردو یا تولوز بین ۶۵۰ تا ۹۰۰ یورو در ماه، و در نهایت برای سایر شهرهای فرانسه مبلغی کمتر از ۶۰۰ یورو در ماه پیش بینی می‌شود.

هزینه‌های اقامت

دانشجو در طول مدت تحصیل خود می‌تواند از خوابگاه، سالن‌های اقامت دانشجویی، هاستل خانوادگی استفاده نموده، و یا به صورت مستقل برای خود سوئیت یا آپارتمان اجاره کند. بنا بر تصمیم فرد برای محل زندگی، هزینه اقامت در پاریس می‌تواند از ۳۰۰ (هزینه خوابگاه یا هاستل خانوادگی) تا ۱۳۰۰ (اجاره آپارتمان در مرکز شهر) یورو در ماه تغییر یابد. این رقم برای شهرهای کوچکتر (متناسب با بزرگی شهر) می‌تواند بین ۲۰۰ تا ۹۰۰ یورو در نظر گرفته شود. علاوه بر اجاره بها، شخص باید به فکر هزینه انرژی و آب منزل نیز باشد. این هزینه بستگی به میزان و عادت مصرفی فرد می‌تواند از متوسط ۵۰ یورو در ماه در نظر گرفته شود.

هزینه شهریه دانشگاه

شهریه دوره تحصیلی نیز کاملا به مقطع و دانشگاه محل تحصیل فرد بستگی دارد. برای دانشجویان دانشگاه‌های دولتی این هزینه در حدود ۲۷۷۰ یورو در مقطع کارشناسی، ۳۷۷۰ یورو در مقطع کارشناسی ارشد و ۳۸۰ یورو در دوره دکتری خواهد بود. شهریه دانشگاه‌های خصوصی می‌توانند بین ۳,۰۰۰ تا ۲۰,۰۰۰ یورو متغیر باشد. برخی از دانشگاه‌های دولتی هم شهریه‌های بسیار پایین‌تری (بین ۱۲۰ تا ۶۲۰ یورو) را دریافت می‌کنند.

برای نمونه شهریه دانشگاه École Polytechnique، به طور متوسط ۱۲۰۰۰ یورو در سال، دانشگاه Pierre and Marie Curie ۳۵۰ یورو در سال، دانشگاه École Supérieure d’Electricite SUPELEC در حدود ۲۰۰۰ یورو در سال، دانشگاه Paris Descartes متوسط ۲۵۰ یورو در سال است. به خاطر داشته باشید در اغلب دانشگاه‌های فرانسه شهریه دانشجویان اروپایی با شهریه دانشجویان خارجی (بین المللی) متفاوت است.

البته دانشگاه‌های مقرون به صرفه‌تری نیز در فرانسه وجود دارد که شهریه کمتری از دانشجو دریافت می‌کنند. برای مثال دانشگاه Lille 1 علوم و فناوری در فرانسه با هزینه تحصیل ۲۷۰ یورو در سال، دانشگاه Ecole Centrale de Nantes با هزینه تحصیلی ۴۵۰ یورو در سال، دانشگاه du Maine با شهریه متوسط ۵۰۰ یورو در سال و موسسه فن آوری Grenoble با هزینه تحصیلی ۱۰۰۰ یورو در سال جزو دانشگاه‌های مقرون به صرفه فرانسه به حساب می‌آیند.

هزینه‌های جاری زندگی

هزینه‌های دیگر زندگی مانند غذا، حمل و نقل، پوشاک، تلفن همراه، اینترنت، تلویزیون، تفریح و بیمه نیز در همه جای فرانسه یکسان بوده و جمعا مبلغی در حدود ۴۰۰ تا ۷۰۰ یورو در ماه می‌باشد.

چطور می‌توان در هنگام تحصیل در فرانسه، کسب درآمد کرد؟

طبق قانون، دانشجویان در کشور فرانسه متناسب با مقطع تحصیلی خود می‌توانند به کار پاره وقت به میزان ساعت مشخصی مشغول باشند. برای مثال دولت برای دانشجویان مقطع کارشناسی حق ۱۰ ساعت کار در هفته (۴۰ ساعت کار در ماه) را قائل شده است. از این‌رو یک دانشجوی مقطع کارشناسی می‌تواند در حدود ۳۲۰ یورو در ماه درآمد داشته باشد. این میزان ساعت در مقاطع بالاتر بیشتر شده و برای دانشجویان دوره کارشناسی ارشد ۲۰ ساعت در هفته یا ۸۰ ساعت در ماه می‌باشد. دانشجوی دوره دکترا نیز حق ۳۰ ساعت کار در هفته را دارد.

البته در فرانسه به مقطع دکتری، به صورت یک شغل نگاه می‌شود و در بسیاری از موارد خود دانشگاه به فرد بابت کار و تحقیقات در حین تحصیل دست کم ۱۳۰۰ یورو حقوق خواهد داد. کارهای دانشجویی می‌توانند در خارج از دانشگاه در سالن‌های غذاخوری، بوتیک‌ها، کتابخانه‌ها و … بوده و یا دانشجو در دانشگاه خود به عنوان متصدی امور پذیرش دانشجو در آغاز سال تحصیلی، مدرس مقاطع پایینتر و استاد حل تمرین، فعال امور فرهنگی یا ورزشی، متصدی کمک به دانشجویان معلول و … مشغول به کار شود. البته به خاطر داشته باشید که شما برای کار در فرانسه، نیاز دارید تا بتوانید به راحتی با افراد بومی و فرانسوی زبان ارتباط برقرار کنید و نباید هیچ مشکلی از بابت مکالمه داشته باشید.

یکی دیگر از راه‌های کسب درآمد دانشجویان، دوره کارآموزی آنها می‌باشد. دانشجویان در دوره کارآموزی معمولا حقوقی در حدود ۵۷۶ یورو در ماه دریافت خواهند کرد.

آیا بورسیه تحصیلی برای دانشجویان خارجی در فرانسه وجود دارد؟

بهترین راه برای برآورده شدن نیاز مالی دانشجویان، اخذ بورسیه تحصیلی از موسسات و متصدیان دولتی در فرانسه است. وزارت تحصیلات عالی و تحقیقات فرانسه همه ساله بر اساس معیارهای اجتماعی، بورسیه‌ها و کمک هزینه‌های مختلفی را به دانشجویان واجد شرایط می‌پردازد. اولین شرط برای دریافت بورسیه داشتن حداقل دو سال اقامت در خاک فرانسه می‌باشد. البته شرایط در مقطع دکترا و برای پروژه‌های تحقیقاتی کاملا متفاوت بوده و بودجه تحقیقاتی کشور، عموما بین موسسات آموزش عالی و مراکز دولتی فرانسه مانند CNRS (مرکز ملی تحقیقات علمی)، IRD (موسسه تحقیقات و توسعه)، ADEME (کنترل محیط زیست و انرژی)) و IFREME آژانس و موسسه تحقیقات فرانسه برای بهره برداری از دریا) تقسیم می‌شود.

معمولا شانس دریافت بورس توسط دانشجویان دوره کارشناسی خیلی زیاد نبوده و کمک هزینه‌های معدودی مانند بورسیه امیل بوتمی (با مبلغی بین ۳ تا ۱۲ هزار یورو در سال) و یا بورسیه تحصیلی ایفل (که تنها هزینه‌های سفر، درمان و بهداشت دانشجو را پوشش می‌دهد) برای ایشان وجود دارد. توصیه می‌شود اگر فرد تمکن مالی کافی برای ادامه تحصیل در فرانسه را ندارد، بهتر است تحصیلات خود را از مقاطع بالاتر در این کشور آغاز نماید، و در حین دوره کارشناسی سعی در قوی‌تر نمودن رزومه و بنیه علمی خود داشته باشد.

اما در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری کمک هزینه‌ها و بورس‌های متنوعی توسط موسسات مختلف علمی و تحقیقاتی به صورت سالیانه وجود ارائه می‌شود، که دانشجویان بین المللی می‌توانند با ثبت نام در آنها شانس خود را برای دریافت یک بورسیه خوب امتحان نمایند.

از جمله این بورسیه‌ها می‌توان به بورسیه تحصیلی ایفل، بورسیه تحصیلی اراسموس ( که تنها برای تحصیلات تکمیلی در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری در نظر گرفته شده و شامل چند دانشگاه و موسسه اروپایی و غیر اروپایی میشود)، بورسیه تحصیلی ENS لیون (که در مقطع کارشناسی ارشد در رشته‌های هنر، علوم انسانی و اجتماعی ارائه می‌شود)، بورسیه تحصیلی امیل بوتمی، بورسیه تحصیلی موسسه گرنوبل فناوری و … اشاره نمود. متقاضیان دریافت بورسیه تحصیلی می‌بایست مدرک معتبر زبان (انگلیسی و فرانسه)، مقاله ISI، توصیه نامه معتبر و سوابق خوب علمی و تحقیقاتی داشته باشند.

همچنین موسسات و دانشگاه‌های دیگری هستند که به دنبال نخبگان علمی برای عضویت در تیمهای تحقیقاتی خود می‌باشند و به دانشجویان نخبه در تیم خود حقوق ماهیانه پرداخت می‌کنند. برای مثال موسسه École Normale Supérieure International Selection (ESN) و موسسه ENS de Lyon با بورس Ampere Scholarships of Excellence ماهانه 1000 یورو کمک هزینه به دانشجویان دوره کارشناسی ارشد پرداخت می‌کنند.

همچنین بورس Emily Boutmy Scholarship در دانشگاه Sciences Po، کمک هزینه بین المللی دوره ارشد Université Paris-Saclay International، کمک هزینه Grenoble INP، بورس‌های تحصیلی INSEAD برای رشته MBA، و بورس تحصیلی سازمان HEC پاریس، همگی جزو کمک هزینه‌هایی هستند که فرد به عنوان یک دانشجوی خارجی می‌تواند از آنها بهره‌‌مند شود.

+ تحصیل در اروپا